10 tips voor een toegankelijke website
Hoe zorg je ervoor dat je een kwalitatief goede website krijgt? Maar nog belangrijker, hoe behoud je die kwaliteit zodat je bezoeker nog jarenlang je website als prettig in gebruik ervaart? Een bruikbare en toegankelijke website ontwikkelen hoeft niet heel moeilijk te zijn. Met internationale toegankelijkheidseisen (WCAG 2.1) ben je een eind op de goede weg. De winst van digitale toegankelijkheid is dat niet alleen mensen met een beperking een taak op je website uit kunnen voeren, maar dat iedereen er profijt van kan hebben.
1. Doe geen aannames
Veelgehoord:
- De buren gebruiken het ook.
- Ik ga ervan uit dat het voldoet.
- Onze leverancier regelt dat.
- JavaScript mag niet vanwege de toegankelijkheidsrichtlijnen.
Houd zelf de controle over een goed toegankelijke website. In de volgende punten volgt een uitleg hoe je dit bereikt.
2. Toegankelijkheid vs bruikbaarheid
Toegankeljkheid en bruikbaarheid gaan hand-in-hand samen. Een toegankelijke website is echter niet automatisch ook bruikbaar. Organiseer gebruikerstesten en kijk mee hoe je bezoeker je website ervaart. Je kunt hiervoor een professioneel bureau inschakelen.
3. Neem toegankelijkheid direct van de start mee
In je inkoop en aanbestedingsbeleid is vastgelegd dat alles wat op webgerelateerde wijze ontsloten wordt aan de toegankelijkheidseisen moet voldoen. Elk plan dat met online dienstverlening te maken heeft, bevat meer dan de ene zin "Het moet aan WCAG 2.1 voldoen.". Zorg bij het opstellen van het plan dat alle momenten benoemd zijn waar iets met digitale toegankelijkheid moet worden gedaan. Laat een expert meelezen.
4. Zorg dat de techniek op orde is
Denk hierbij aan:
- Gebruiksvriendelijk CMS die aansluit op je organisatie en wat je wilt publiceren.
- Professionele Word-templates als je (vaak) PDF op het web publiceert.
- Zorg dat je op je werkplek de beschikking krijgt over de juiste tools om je website te controleren (bijvoorbeeld meerdere browsers).
5. Kies de juiste leverancier
Kies een leverancier die je ontzorgt voor wat betreft de techniek. Zorg ervoor dat ook daar voldoende kennis aanwezig is binnen het project om in één keer een toegankelijke website op te leveren. En een tip voor de leverancier: fancy frameworks zijn er vaak om snel iets op te leveren maar vergeten nogal eens de toegankelijkheid.
6. Laat afleiding weg
Schrijf toegankelijk. Schrap waar mogelijk maar laat geen informatie weg. Is een "wow" op je website echt nodig? Soms kan een "wow" een hindernis zijn voor velen. Denk nog eens goed na of iedereen gebaat is bij de volgende elementen op je website:
- Minimalistische formulieren, waar lijnen zijn weggelaten zodat je moet raden waar het invoervak is.
- Bewegende banner. Veel bezoekers zullen er omheen kijken. (bannerblindheid)
- Carrousel. Bezoekers raken verward als te laat is geklikt of hebben last van de beweging op het scherm.
- Illustratieve afbeeldingen. Sluiten vaak niet (goed) aan bij de boodschap.
- Verborgen content, zoals alle ingeklapte informatie op deze pagina.
7. Kijk verder dan de website
Je bezoeker wordt bij het uitvoeren van een taak soms geleid naar een andere website.
Als dit onderdeel is van de taak die de bezoeker uitvoert zorg er dan voor dat ook dit onderdeel aan de toegankelijkheidseisen voldoet.
Enkele voorbeelden: DigiD, eHerkenning, iDeal of bij gemeenten de afvalkalender op een externe website.
Laat je een app voor mobiel gebruik bouwen dan moet hier ook rekening gehouden worden met toegankelijkheid.
8. Sluit processen aan bij het doel: een goede website
Digitale toegankelijkheid is zodanig in het ontwikkel- en beheerproces opgenomen dat het geen ding wordt waar je achteraf nog eens naar kijkt. Zorg dat de processen beschreven en geborgd zijn.
9. Tot slot een toegankelijkheidsonderzoek?
Pas aan het eind van het project de website testen op toegankelijkheid is te laat. Achteraf hieraan werken is vaak kostbaar. Huur tussentijds een expert in om te weten te komen wanneer de juiste momenten zijn dat digitale toegankelijkheid extra aandacht verdient in je project. Een audit is dan vaak niets meer dan een formaliteit.
Met het opleveren van de website begint het werk pas. Nu moet je je website ook op het gewenste kwaliteitsniveau houden. Het monitoren en verbeteren van de processen binnen de organisatie kunnen hier een goede bijdrage aan leveren.
10. Gedragen door de hele organisatie
Management, de IT-afdeling, de communicatieafdeling maar feitelijk de hele organisatie is ervan doordrongen dat het belangrijk is dat informatie voor iedereen eenvoudig toegankelijk moet zijn. Laat de organisatieonderdelen zelf verantwoordelijk zijn voor de borging van de processen en het actueel houden hiervan.
Meer weten?
Ik ga graag de uitdaging aan om aan hele gave websites te werken en die ook nog eens toegankelijk moeten zijn.
Jules Ernst, 26 mei 2015 updates: 9-08-2017 en 20-10-2020.