Toetsenbordbediening
Een overzicht van welke toetsen je kan gebruiken als je toetsenbordbediening wilt testen in een browser. Tevens de belangrijkste sneltoetsen voor screenreaders.
Sommige toetsen werken anders als je een screenreader activeert.
Mac-gebruikers gebruiken waar Ctrl staat de apple-toets: ⌘.
Informatie voor Mac-gebruikers
Op een Mac moet je het gebruik van de tabtoets eerst activeren. Om deze aan te zetten ga je naar:
- Apple-menu → Systeemvoorkeuren
- Kies 'Toetsenbord'
- Kies 'Toetscombinaties'
- Selecteer onderaan dit venster:
- Checkbox 'Verplaats focus tussen regelaars met toetsenbordnavigatie'
- Of in oudere macOS-versies de knop: 'Alle regelaars'
- Bron: Toetscombinaties voor toegankelijkheid voor Mac
| Commando | Omschrijving |
|---|---|
| Tab | Navigeer naar volgende link/veld/menuitem |
| Shift + Tab | Navigeer naar vorige link/veld/menuitem |
| ↑/↓/←/→ | Navigeer door radiobuttons of selectie-items |
| Spatiebalk |
Bij focus op:
|
| Enter |
Bij focus op:
|
Meer standaard toetsen
| Commando | Omschrijving |
|---|---|
| Ctrl + F | Zoek naar woord of zinsdeel |
| Ctrl + Shift of Ctrl + Spatiebalk | Selecteer meerdere items uit een lijst |
| ↑/↓/←/→ (focus op radiobutton) | Selecteer radiobutton |
| ↑/↓ of de eerste letter (focus op uitklapbare veld) | Selecteer volgende item uit de lijst |
| ↑/↓/←/→ (focus op slider) | Slider links/rechts |
| Alt + ↓ | Open dropdown/datepicker/... |
| ↑/↓ (focus op pagina) | Scroll pagina omhoog/omlaag |
| ←/→ (focus op pagina) | Scroll pagina links/rechts |
|
Spatiebalk of Page Down |
Scroll omlaag |
|
ShiftSpatiebalk of Page Up |
Scroll omhoog |
| End | Helemaal naar het einde |
| Home | Helemaal naar het begin |
| Esc (bij popups) | Sluit de popup |
|
F6 (in de browser) of F6 L (in de browser) |
Naar de adresbalk |
Toetsenbordbediening browsers
Veel browsers zijn op dezelfde wijze te bedienen
| Commando | Omschrijving |
|---|---|
| Ctrl 1-8 | Ga direct naar de Xe tabblad, beginnend bij tab #1. |
| Ctrl 9 | Ga naar de laatste Tab. |
|
Ctrl Tab of Ctrl PageUp |
Ga naar de volgende Tab (naar rechts) |
|
Ctrl Shift Tab of Ctrl PageDown |
Ga naar vorige Tab (naar links) |
|
Ctrl W of Ctrl F4 |
Sluit huidige Tab. |
| Ctrl Shift T | Heropen laatst gesloten Tab |
| Ctrl T | Open een nieuwe Tab |
| Ctrl N | Open een nieuw browser-venster |
| Alt F4 | Sluit het huidige venster |
| Met focus op link: Ctrl Enter | Open link in nieuw Tab |
| Met focus op link: Ctrl Shift Enter | Open link in nieuw Tab en ga daar naartoe |
| Alt ← | Terug, naar de vorige webpagina |
| Alt → | Verder naar de volgende webpagina |
| Ctrl F5 | Ververs de pagina |
| Ctrl + | Inzoomen |
| Ctrl – | Uitzoomen |
| Ctrl 0 | Standaard zoomwaarde |
| F11 | Volledig scherm |
NVDA
NVDA = NonVisual Desktop Access
De NVDA toets is standaard de Insert toets of kan gewijzigd worden in de Caps lock toets. Je kunt deze toets altijd tussentijds aanpassen via Ctrl NVDA + K. Zet NumLock uit. Onderstaand overzicht is bedoeld voor gebruik in Firefox.
Overzicht van een deel van de sneltoetsen in NVDA
| Commando | Omschrijving |
|---|---|
| NVDA n | NVDA Menu |
| NVDA F7 | Overzicht hyperlinks, opsommingslijsten, koppen en landmarks |
| Num + | Lees vanaf huidige positie |
| NVDA ↓ | Lees alles vanaf de huidige positie |
| NVDA | Zet geluid uit/piep/aan |
| Ctrl | Stop met voorlezen |
| Shift | Pauzeer met voorlezen/ga verder met voorlezen |
| NVDA ↑ of Num 8 | Lees huidige regel voor |
| ↑ of Num 7 | Lees vorige regel voor |
| ↓ of Num 9 | Lees volgende regel voor |
| Num 5 | Lees woord voor |
| Num 5 2x snel | Spel woord |
| Ctrl ← of Num 4 | Lees vorig woord voor |
| Ctrl → of Num 6 | Lees volgend woord voor |
| Ctrl Alt+ pijltjes | Navigeer door tabel |
| H | Ga naar volgende kop |
| 1-6 | Ga naar volgend kopniveau 1-6 |
| K | Ga naar volgende hyperlink |
| D | Ga naar volgend landmark (ARIA role) |
| F | Ga naar volgend formulierveld |
| T | Ga naar volgende tabel opvragen |
| B | Ga naar volgende knop |
| L | Ga naar opsommingslijst |
| I | Ga naar opsommingsitem |
| NVDA F7 | Toon structuren (links, koppen, pagina-indeling) |
| NVDA Spatiebalk | Wisselen tussen Browse modus en Focus modus (bij formulieren) |
TalkBack
Ga ik nog beschrijven
VoiceOver op mobiele apparaten
Ga ik nog beschrijven
VoiceOver
Onderstaand bediening werkt alleen op een Mac
De VoiceOver-toets is standaard de Control Option-toets gelijktijdig ingedrukt. Hieronder noemen we de VoiceOver-toets kortweg VO. De ⌘ is Cmd.
Overzicht van een deel van de sneltoetsen van VoiceOver
| Commando | Omschrijving |
|---|---|
| Cmd F5 | Start/eindig VoiceOver |
| Control | Stop met voorlezen |
| VO U | Overzicht links op de pagina |
| VO Z | Herhaal de laatste zin |
| VO Cmd F8 | Tutorial |
| VO H | Help |
| VO+ pijltjes | In een tabel: Navigeer door tabel |
| VO Cmd H | Ga naar volgende kop |
| Shift VO Cmd H | Ga naar vorige kop |
| VO Shift+ pijl omhoog/omlaag | Navigeer tussen opjecten zoals iframes of menu's (testen!) |
| VO V | Spraakdetails wijzigen |
| VO F11 | Ondertitel- of braillepaneel tonen/verbergen. |
| Cmd F5 | Start of stop VoiceOver |
Verteller
Verteller (eng: Narrator) is de voorleeshulp die standaard in Windows aanwezig is.
De Verteller-toets is standaard de Caps Lock-toets of de Ins-toets.
Overzicht van een deel van de sneltoetsen van Verteller
| Commando | Omschrijving |
|---|---|
| ÿ Ctrl Enter | Aan- en uitzetten |
| ÿ Ctrl N | Instellingen en aan- en uitzetten |
| Verteller toets ↑ | Van hier af verder lezen |
| Verteller toets →/← | naar volgend en vorig item |
| Verteller toets | stop met praten |
Meer volgt.
Windows Eyes
Windows Eyes is alleen geschikt voor Windows. De verkoop in de US en Canada is gestaakt. Er zijn echter nog veel gebruikers op dit platform
Overzicht van een deel van de sneltoetsen van Windows Eyes (aan dit onderdeel wordt gewerkt)
| Commando | Omschrijving |
|---|---|
| Ctrl Alt W | Windows Eye sneltoets |
JAWS
Overzicht van een deel van de sneltoetsen in JAWS
Helaas staan de gebruiksrechten van JAWS (Job Access With Speech) niet toe om deze software zonder licentie te gebruiken. Chris Hofstader heeft hier een artikel over geschreven. Ik kan hier daarom niet zelf een handig overzicht van maken. De volgende bronnen kunnen je helpen.
Bronnen:
